III Rzesza Zbrodnia bez kary

Zbrodnie i upadek III Rzeszy! Napisana z rozmachem historia zbrodni Trzeciej Rzeszy, której lata panowania w Europie były z jednym z najmroczniejszych okresów w dziejach świata. Joanna Wieliczka-Szarkowa sięga do ideologicznych źródeł nazizmu, takich jak rasizm, eugenika, antysemityzm, religia germańska. Omawia historyczne okoliczności puczu monachijskiego oraz propagandowe i organizacyjne przygotowanie przejęcia władzy w 1933 r. Uważnie śledzi lata budowy systemu nazistowskiego w latach poprzedzających wybuch II wojny światowej, szczególną uwagę zwracając na konsekwentną realizację celów ideologicznych (eliminacja Żydów, walka z chrześcijaństwem) i strategicznych (zbrojenia, budowa machiny propagandowej i potęgi SS) oraz na kluczowe wydarzenia jak pożar Reichstagu, noc długich noży czy Anschluss Austrii. Najwięcej miejsca w książce zajmują wydarzenia z lat II wojny światowej. Autorka obszernie relacjonuje kampanie wojenne Wehrmachtu oraz zbrodnie dokonywane na tyłach frontu. W końcowych rozdziałach omawia tygodnie agonii i ostateczny upadek III Rzeszy oraz kulisy Procesu Norymberskiego, który nie przyniósł oczekiwanego rozliczenia najbardziej zbrodniczego systemu w dziejach świata. Książka, która tak obszernie przedstawia historyczne kulisy potęgi i upadku III Rzeszy, stawia pytania o dużym znaczeniu moralnym i cywilizacyjnym: Jak to możliwe, że nowoczesne i kulturalne społeczeństwo w sercu Europy ogarnęło zbiorowe szaleństwo? Dlaczego odrzucono człowieczeństwo? Dlaczego Europa nie rozliczyła sprawiedliwie nazistowskich zbrodni? Dlaczego wciąż lekceważy płynące z przeszłości ostrzeżenia? I jakie konsekwencje może mieć fakt, że w istocie popełnione zbrodnie pozostały bez kary…? Trzecia Rzesza to jeden z najbardziej ponurych rozdziałów w historii Europy. Przeraża ogrom zbrodni oraz opętańcza ideologia, która owładnęła umysłami tak wielu ludzi. Przeraza pogarda z jaka traktowano drugiego człowieka. Jak było możliwe, ze nowoczesne i kulturalne społeczeństwo w sercu Europy ogarnęło zbiorowe szaleństwo? Dlaczego odrzucono człowieczeństwo? Autorka stawia tez inne pytanie, niepokojące, dramatyczne – dlaczego Europa wciąż lekceważy płynące z przeszłości ostrzeżenia? Dzieli się smutna konstatacja, ze w istocie popełnione zbrodnie pozostały bez kary. I przestrzega przed konsekwencjami odcinania się od korzeni. W tej warstwie refleksyjnej widzę duży atut książki. Joanna Szarkowa jest znakomita Autorka i stworzyła oryginalna prace, której lektura jest bardzo pożyteczna, a dzięki sprawnemu pióru także niezwykle wciągająca. Prof. dr hab. Artur Patek Instytut Historii UJ