Transformacja. Sztuka w Europie Środkowo-Wschodniej po 1989 roku

Książka prezentuje sztukę czasów transformacji po 1989 roku w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, od krajów bałtyckich po Bałkany. Autor analizuje wybrane zjawiska na scenie artystycznej, które pozwalają opisać specyfikę czasów po upadku komunizmu i związane z tym przemiany kulturowe. Wśród omawianych zagadnień znalazły się kwestie sztuki politycznej, zaangażowania artystów na rzecz odzyskiwania wolności w 1989 roku i współcześnie oraz problematyka ambiwalentnej pamięci o czasach komunizmu i odmiennych interpretacji historii. Książka podkreśla także aktualne znaczenie tak różnorodnych tendencji jak groteska, surrealizm, historie alternatywne, a także odniesienia do narodowych i europejskich kontekstów dla współczesnej sceny artystycznej. Według autora powstająca po 1989 roku sztuka podkreśla wartość regionalnych historii w kształtowaniu się współczesnej tożsamości europejskiej oraz roli, jaką w procesie tym odgrywać mogą kraje z Europy Środkowo-Wschodniej.

Książka dra hab. Andrzeja Szczerskiego porusza bardzo istotny problem, który nie doczekał się całościowego opracowania ani w polskiej, ani w zagranicznej literaturze przedmiotu. Książka wypełnia więc istotną lukę w naszej wiedzy dotyczącej najnowszej sztuki polskiej oraz sztuki naszych bliższych i dalszych sąsiadów. Autor umiejętnie łączy w swoim tekście problematykę ogólną ze szczegółowo zaprezentowanymi według przyjętej przez niego koncepcji przykładami dzieł i projektów artystycznych twórców wywodzących się z państw Europy Środkowo-Wschodniej. Pomaga mu w tym także doświadczenie kuratorskie – był kuratorem paru istotnych wystaw poświęconych sztuce współczesnej.
prof. dr hab. Tomasz Gryglewicz