Ziemia berneńska

Stop wiedzy o życiu i świecie, nigdy zadufanej i pysznej, ale wszechstronnej, wnikliwej i cichej, język giętki i czuły, w którym czytelnik odnajdywał natychmiast oczarowanie stylu tego, który był przyjacielem człowieka, ptaków i drzew, nieugiętego przeciwnika każdej, nawet słownej tyranii. Józef Czapski Dla Jerzego Stempowskiego krajobraz był częścią cywilizacji. Potrafił go czytać, odkrywać ślady, rozumieć alegoryczny język drzew. Należał do podróżników dawnego stylu, gospodarował w przestrzeni dzieł wspólnych. Nazywał to, co widzi, i czynił swoją podróż, swoje odkrycie ważnym dla przyszłych czytelników.