Janusz Szpotański

Janusz Szpotański, znany również pod pseudonimami Władysław Gnomacki oraz Aleksander Oniegow, to wybitny polski poeta, satyryk, krytyk literacki, tłumacz oraz teoretyk literatury. Jego twórczość charakteryzowała się ostrym humorem i satyrą, które służyły mu do krytyki systemu komunistycznego w Polsce. Szpotański był również uzdolnionym szachistą, trzykrotnym mistrzem Warszawy oraz posiadał tytuł mistrza krajowego. Jego satyryczne poematy często ukazywały absurdy i groteskowe aspekty życia w PRL, szczególnie skupiając się na prominentnych działaczach partii komunistycznej.

Wśród jego najważniejszych dzieł znajdują się:

• Cisi i gęgacze czyli bal u prezydenta – satyryczna opera w trzech aktach, będąca krytyką rządów Władysława Gomułki i ówczesnej inteligencji, pełna parodii i absurdów politycznych.
• Targowica czyli opera Gnom – utwór napisany z okazji obchodów milenijnych, krytykujący władze oraz społeczno-polityczne realia tamtych czasów.
• Ballada o cudzie na Woli – satyryczny komentarz na temat wydarzeń politycznych i społecznych w Warszawie w latach 60.
• Szmaciak w Mundurze, Czyli Wojna Pcimska – kolejny satyryczny utwór ukazujący groteskową rzeczywistość PRL-u.

Szpotański był nie tylko twórcą literackim, ale także aktywnym uczestnikiem życia społeczno-politycznego, co odzwierciedla jego odważne i krytyczne dzieła. Za swoją działalność został pośmiertnie odznaczony przez Prezydenta RP Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.