Jan Andrzej Morsztyn

Jan Andrzej Morsztyn był wybitnym poetą i znaczącą postacią polskiego Baroku, jednocześnie pełniącym funkcje polityczne i dyplomatyczne w Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Urodził się w 1621 roku w Raciborsku i pochodził z zamożnej rodziny szlacheckiej o korzeniach niemieckich, która od XIV wieku osiedliła się w Polsce. Studiował na uniwersytecie w Lejdzie, a następnie podróżował po Włoszech i Francji, co wpłynęło na jego artystyczny i kulturalny rozwój.

W swojej wieloletniej karierze politycznej był m.in. starostą, sekretarzem królewskim, referendarzem koronnym oraz podskarbiem wielkim koronnym. Brał udział w ważnych misjach dyplomatycznych, negocjował traktat pokojowy w Oliwie i był zaangażowany w politykę profrancuską, popierając kandydaturę Ludwika XIV na tron Polski. W 1683 roku, po oskarżeniu o zdradę, zmuszony był do emigracji do Francji, gdzie pełnił funkcję sekretarza Ludwika XIV.

Jako poeta, Morsztyn zasłynął jako jeden z czołowych przedstawicieli polskiego Marinistycznego stylu barokowego. Tworzył utwory pełne kunsztu i dbałości o szczegóły, głównie erotyki i liryki, które krążyły w rękopisach i były recytowane. Do jego najważniejszych zbiorów należą "Lutnia" oraz "Kanikuła abo Psia gwiazda", zawierające ponad 200 i 30 wierszy, w których autor eksperymentował z formą i tematyką, czerpiąc z wzorców antycznych, włoskich, francuskich i polskich poetów.

• Lutnia – zbiór ponad 200 wierszy, głównie erotyków inspirowanych Marinim, ukazujący zmysłowość i kunszt językowy Morsztyna.
• Kanikuła abo Psia gwiazda – zawiera przeszło 30 utworów, w których autor wprowadza motyw żaru uczuć w czasie największych upałów, łącząc tematy miłosne z realistycznym opisem przyrody.

Jego twórczość i działalność polityczna wywarły trwały wpływ na kulturę i literaturę Polski, a jego utwory są cenione za nowatorskie podejście do formy i tematyki. Pomimo ograniczonej publikacji za życia, jego poezja przetrwała w rękopisach i została w pełni doceniona dopiero w XIX i XX wieku.