Głód

Knut Hamsun (1859-1952) - norweski pisarz, laureat nagrody Nobla za 1920 rok, łączył neoromantyzm z egzystencjalizmem, ale też elementami realizmu przedstawiciel tzw. nurtu subiektywistycznego w literaturze skandynawskiej, odwoływał się do Dostojewskiego, mocno wpłynął na twórczość takich pisarzy jak Franz Kafka. Nienawiść do świata anglosaskiego (np. w satyrze "Z życia duchowego współczesnej Ameryki") a z drugiej strony jego patriarchalizm i biologizm zbliżyły go do niemieckiego mitu "krwi i ziemi", co zaowocowało zajęciem przez niego pronazistowskiego i kolaboracyjnego stanowiska w czasie II Wojny światowej (został za to po wojnie osądzony i ukarany bardzo wysoką grzywną, w zasadzie już nie powrócił "na salony"). Jednak uznawany jest - obok S. Undset - za najwybitniejszego norweskiego pisarza. Napisany w latach 1888-1890 (opublikowany w 1890) Głód uznawany jest za jego najwybitniejsze osiągnięcie, przyniósł mu zresztą natychmiastowy rozgłos i uznanie. Wymiar fizyczny głodu oddaje Hamsun niezwykle realistycznie, wręcz odczuwamy fizyczne, cielesne męki bohatera, początkującego artysty-pisarza, nie mogącego zaspokoić tej elementarnej potrzeby. Jednak w miarę fizycznego wygłodzenia, gdy bohaterowi zaciera się już jawa i sen pojawia się także drugi wymiar głodu – głód metafizyczny, w wymiarach moralnym, intelektualnym, uczuciowym. I okazuje się on równie dotkliwy jak ten fizyczny, zarazem jednak wyobcowuje on bohatera spośród ludzi, każe mu buntować się przeciwko Bogu. Jak pisze sam autor: Co mnie interesuje, to nieskończona różnorodność mojej duszy, dziwność mojego życia umysłowego, tajemnica nerwów w wygłodzonym ciele. Silnie wyalienowany bohater powieści - nawiasem mówiąc sam Hamsun przebywając w USA doznał bardzo ciężkich chwil, tak więc jest w powieści i wątek autobiograficzny - coraz bardziej staczający się w obłęd, a czasem w ekstazę, z powodu własnej psychiki determinowanej głodem, gdy trafia się okazja nie jest już w stanie (zwłaszcza tego duchowego) głodu zaspokoić. Wnikający do najciemniejszych zakamarków ludzkiej psychiki Głód uznawany jest za najbardziej osobistą z powieści pisarza.